حصر اضافیحصر اضافی به اختصاص دادن چیزی به یک شیء و سلب آن از برخی اشیای دیگر اطلاق می‌شود. ۱ - تعریفحصر اضافی، مقابل حصر حقیقی و به معنای اثبات حکم برای موضوعی و نفی آن از برخی از غیر آن است، مانند: ﴿وَما مُحَمَّدٌ اِلاّ رَسُولٌ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِهِ الرُّسُلُ﴾. این آیه در صدد نفی همه صفات پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم - غیر از رسالت - نیست، بلکه به نفی صفت خاصی نظر دارد، زیرا برخی [[|مؤمنان]] درباره پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم بر این باور بودند که وی جاودانه است و هرگز از دنیا نمی‌رود. آیه در مقام رفع این شبهه می‌فرماید: پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم فقط یک فرستاده است و همیشگی نیست؛ یعنی فقط جاودانگی او را نفی می‌کند نه سایر صفات او را. [۳]
محمدی، علی، شرح اصول فقه، ج۱، ص۲۷۱.
۲ - پانویس
۳ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۴۲۳، برگرفته از مقاله «حصر اضافی». |